Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding

In de adolescentie stellen jongeren vragen als ‘Wie ben ik?’, ‘Wat kan ik?’ en ‘Wat wil ik?’ Door de vele invloeden waar jongeren vandaag de dag mee te maken krijgen, zijn het vinden van de antwoorden op deze vragen en daarmee het actief vormgeven van een eigen identiteit van groot belang. Om adolescenten hierin te kunnen begeleiden, is het nodig dat professionals die met hen werken goed inzicht hebben in dit proces.

Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding beschrijft de ontwikkeling van adolescenten en de manier waarop die bijdraagt aan hun identiteitsvorming. Na de algemene inleiding gaat hoofdstuk 2 in op de invloed van de omgeving op de identiteit. Hoofdstuk 3 geeft inzicht in hoe identiteit in de persoon van de adolescent nader vorm krijgt. De ontwikkeling van het denken en de ontwikkeling van de seksualiteit spelen daarbij een belangrijke rol, in de hoofdstukken 4 en 5 worden deze nader uitgewerkt. In hoofdstuk 6 staat de leerlingbegeleiding vanuit beleidsmatig en organisatorisch perspectief centraal. In hoofdstuk 7 komen praktische vaardigheden aan bod, zoals gespreksvoering, signaleren en vaststellen van onderwijsbehoeften en de hulp die daarbij kan worden geboden.

Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding is bedoeld voor leraren in opleiding en voor elke professional die met jongeren werkt. Het boek is geschikt voor onderwijsdoeleinden en voor zelfstudie.

In deze 6e herziene druk is de oorspronkelijke opzet, vergeleken met de vorige druk gewijzigd.

De 6e druk is in zijn geheel geactualiseerd. Nieuwe kennis en recente onderzoeken zijn erin verwerkt. Er is meer aandacht voor de neurobiologische ontwikkelingen. Recente kennis uit hersenonderzoek is verwerkt. Ook krijgt de iets oudere doelgroep van jongeren die onderwijs volgen aan een MBO meer aandacht en is de leerlingbegeleiding in het MBO uitgewerkt. Bij een aantal verwerkings- en verdiepingsopdrachten verwijzen we naar filmpjes van o.a. youtube die te vinden zijn op internet.

Het hoofdstuk over identiteitsontwikkeling is gesplitst in 2 hoofdstukken. In het eerste van beide hoofdstukken wordt identiteitsontwikkeling bekeken vanuit het perspectief van de omgeving van de jongere. Recente maatschappelijke ontwikkelingen, het leven in een omgeving met specifieke kenmerken zoals bijvoorbeeld een grootstedelijke omgeving, hebben veel invloed op de ontwikkeling van jongeren. Hierdoor is de invloed van de omgeving en cultuur op het begrip identiteit in dit boek overzichtelijker geworden.

In het tweede van beide hoofdstukken wordt identiteitsontwikkeling bekeken vanuit de persoon van de jongere zelf en staan we stil bij existentiële vragen, zoals: wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik? De hoofdstukken over leerlingbegeleiding in school, klas en leerling zijn geactualiseerd en uitgebreid met begeleidingsmodellen.

De website, die verbreding en verdieping biedt bij alle hoofdstukken, is ook geactualiseerd. Op de website zijn tal van opdrachten, casussen, toetsen en schema’s te vinden die de student helpen om de stof te verwerken en verdiepen.

Jacob de Wilde is gespecialiseerd in het begeleiden van leerlingen met gedrags- en leerproblemen. Hij gaf les in alle onderwijssectoren. Ook is hij auteur van enkele boeken en tal van artikelen over gedragsproblemen. Mariëlle Theunissen is gespecialiseerd in werkplekleren en opleiden in de school. Zij gaf les in het voortgezet onderwijs en leidt momenteel leraren op aan de Hogeschool Rotterdam. Jos van der Wal is gespecialiseerd in leer- en ontwikkelingspsychologie en communicatie. Hij werkte onder andere aan de eerste- en tweedegraads lerarenopleidingen van NHL Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen.