Relationele databases en SQL

Dit boek behandelt de relationele databasetheorie en de relationele databasetaal SQL aan de hand van aansprekende voorbeelden en helder uitgelegde theorie. De benadering is informeel en praktisch maar tegelijkertijd conceptueel. Door de didactische benadering wordt met relatief weinig moeite een hoog niveau bereikt.

Het boek omvat de volgende delen:
Deel A behandelt de componenten van een relationeel systeem: de ‘achterkant’ (structuur en regels van een relationele database), de ‘voorkant’ (de structuur van applicaties, in relatie met die van een database) en de communicatie tussen beide via SQL. Dit deel sluit af met een informele, moderne behandeling van de normalisatietheorie.
De delen B en C bevatten een praktische en grondige cursus SQL, in voortdurende relatie met de theorie.
Deel D is verdiepend, met hoofdstukken over het methodisch aanpakken van queryproblemen, query-optimalisatie, het implementeren van databaseregels via triggers en stored procedures en metagegevens in de data dictionary.

Als databasemanagementsysteem wordt Firebird gebruikt, een open source product, waarvan de SQL nauw aansluit bij de standaard. Deze nieuwe druk maakt gebruik van de laatste versie Firebird 3.0, waardoor o.a. het datatype boolean geïntroduceerd kan worden. Ook zijn tal van verbeteringen aangebracht in de tekst, waarbij onder meer het oude hoofdstuk Autorisatie is verbreed vanuit de wat modernere invalshoek Security.

Er zijn twee websites bij het boek. De eerste is www.relationeledatabasesensql.nl, met aanvullend en ondersteunend materiaal, zoals uitwerkingen van de opgaven, scripts en diagrammen bij alle voorbeelddatabases, extra teksten en eventuele errata. Daarbij is hier het online-boek te raadplegen.
De tweede website is www.relsql.nl, hier kan de software gedownload worden. Allereerst is dat het databasemanagementsysteem Firebird. Daarnaast is er de ‘Boekverkenner’, een krachtige en gebruikersvriendelijke SQL-omgeving, geïntegreerd in een interactieve leeromgeving. Deze bevat onder meer de volledige boektekst en alle voorbeelddatabases met hun scripts en diagrammen. De SQL-query’s (in Firebird) zijn direct vanuit de tekst uit te voeren. Experimenteren wordt aangemoedigd doordat alle voorbeelddatabases met een druk op de knop zijn te (her)installeren.

Dit boek is geschikt voor databasecursussen binnen het hoger onderwijs en beginnende en gevorderde SQL-programmeurs in de praktijk.

Leo Wiegerink heeft veel ervaring met lesgeven en cursusontwikkeling. Zo werkt(e) hij als opleider van wiskundeleraren, als informaticadocent aan de hogere informaticaopleiding van de Hogeschool van Amsterdam, als docent/cursusontwikkelaar in het bedrijfsleven en als cursusontwikkelaar bij de Informaticafaculteit van de Open Universiteit.

Jeanot Bijpost en Marco de Groot houden zich bezig met de ontwikkeling en het beheer van grote informatiesystemen. Het ontwikkelen van tools voor systeemontwikkelaars (metasysteemontwikkeling) loopt als rode draad door hun werk.