Alphons Diepenbrock

Alphons Diepenbrock werd 150 jaar geleden, op 2 september 1862, in Amsterdam geboren. Tussen 1900 en 1920 was hij zonder enige twijfel de bekendste en meest gevierde componist van Nederland. Gedurende die jaren was hij nauw verbonden aan het nog jonge Concertgebouworkest en chef-dirigent Willem Mengelberg. Hij onderhield daarnaast sinds zijn studentenjaren nauwe banden met de Tachtigers, en tal van intellectuelen en kunstenaars, onder wie Gustav Mahler. Diepenbrock was opgeleid tot classicus, maar zijn hart lag van jongs af aan bij de muziek. Als componist heeft hij zich vrijwel uitsluitend met vocale muziek beziggehouden; hij schreef vele liederen, met piano en met orkest. Met zijn orkestliederen ontwikkelde hij een genre dat in die tijd vrijwel onbekend was. De religieuze en liturgische werken die hij componeerde getuigen van het nieuwe elan binnen de rooms-katholieke kerk in de laatste decennia van de negentiende eeuw, al had de kerk lange tijd grote moeite met zijn geavanceerde muzikale taal.

Alphons Diepenbrock werd 150 jaar geleden, op 2 september 1862, in Amsterdam geboren. Tussen 1900 en 1920 was hij zonder enige twijfel de bekendste en meest gevierde componist van Nederland. Gedurende die jaren was hij nauw verbonden aan het nog jonge Concertgebouworkest en chef-dirigent Willem Mengelberg. Hij onderhield daarnaast sinds zijn studentenjaren nauwe banden met de Tachtigers, en tal van intellectuelen en kunstenaars, onder wie Gustav Mahler. Diepenbrock was opgeleid tot classicus, maar zijn hart lag van jongs af aan bij de muziek. Als componist heeft hij zich vrijwel uitsluitend met vocale muziek beziggehouden; hij schreef vele liederen, met piano en met orkest. Met zijn orkestliederen ontwikkelde hij een genre dat in die tijd vrijwel onbekend was.

De religieuze en liturgische werken die hij componeerde getuigen van het nieuwe elan binnen de rooms-katholieke kerk in de laatste decennia van de negentiende eeuw, al had de kerk lange tijd grote moeite met zijn geavanceerde muzikale taal. Leo Samama (*1951) is componist en musicoloog. Hij was docent aan het Utrechts Conservatorium en de Universiteit van Utrecht, programmeur van het Residentie Orkest en directeur van het Nederlands Kamerkoor. Bij Home Academy zijn sinds 2006 een zevental hoorcolleges verschenen, bij AUP sedert 2003 drie boeken (Duizend jaar Britse muziek, Entartete Musik, en Nederlandse Muziek in de 20ste eeuw). Zijn composities zijn meerdere CDs uitgebracht. (zie ook www.leosamama.nl)

Reformatorisch Dagblad
Recensie

Leo Samama schreef deze fraai uitgegeven monografie in opdracht van het Alphons Diepenbrock Fonds. Hij geeft een evenwichtige beschrjving van deze melancholieke mysticus, bij wie het dageljks leven eerder langs hem heen leek te gaan dan dat het hem wezenljk raakte.

NRC Handelsblad
Recensie door Elsbeth Etty

Grote verrassing deze week is een prachtboek over Nederlands grootste componist, Alphons Diepenbrock (1862-1921). [...] Behalve zijn correspondentie, aan hem gewijde essays en monografieën, verscheen vorig jaar Erik Menkvelds ontroerende debuutroman 'Het grote zwijgen' over Diepenbrocks huwelijk met Elisabeth de Jong van Beek en Donk en hun beider overspeligheid. Alles in dit gefictionaliseerde liefdesdrama berust op feiten, zo blijkt uit deze biografie, rijk geïllustreerd met bijzondere foto's van Diepenbrock en zijn entourage, waaronder Gustav Mahler op bezoek in Nederland.

Brabants Dagblad
Recensie door Mieske van Eck

Een boeiend en helder geschreven boek over leven en werken van misschien wel Nederlands grootste componist naast J.P. Sweelinck.